“Je moet een helder doel hebben in je carriere, anders bereik je nooit iets!” Hij keek me ernstig aan van achter zijn bril, de grijze haren over zijn kalende hoofd vegend. Ik knikte. Natuurlijk had ik een doel, ik wilde immers wel ‘wat bereiken’. Al had ik op dat moment geen flauw idee wat dat doel moest zijn. Maar daar vroeg mijn manager gelukkig niet naar.

Zelf wist hij al vroeg wat hij wilde bereiken. En het was hem gelukt: een directeursfunctie bij die grote divisie van het bedrijf waar ik destijds werkte. Al jong had hij een baan vol status en aanzien. Nu zat hij in de laatste jaren voor zijn pensioen en gaf hij nieuwelingen zoals ik loopbaanadvies. Tenminste: zo voelde dat voor hem.

Ik voelde me een sukkel

Na het gesprek voelde ik me een sukkel. Waarom had ik eigenlijk geen helder doel? Waarom wist ik niet precies welke functie ik ambieerde? Ik kon er over blijven piekeren, malen en denken. Maar een antwoord kon ik niet verzinnen. Hoe langer ik er over peinsde, hoe minder ik opschoot. Toch maakte ik volop voortgang in mijn werk en carriere. Niet door een duidelijk doel te hebben, met een heldere stip op de horizon. Maar door gewoon te doen ‘wat goed voelde’.

Een spectaculair resultaat

Gewoon doen ‘wat goed voelde’ klinkt vaag, maar dat was het allerminst. Zo kreeg ik een duidelijk signaal van mijn buikgevoel, dat die wat saaie functie bij die stafafdeling, waarbij ik zes klantonderzoeken moest gaan beheren, helemaal geschikt voor me was. Mijn hoofd en mijn sociale netwerk zeiden: “veel te saai voor jou”, maar mijn buik zijn “doen”. Ik luisterde naar het buikgevoel. Met een spectaculair resultaat.

Binnen vier weken nadat ik in de functie was gestapt, besloot de Raad van Bestuur dat klanttevredenheid centraal in de besturing en beloning van de organisatie moest worden opgenomen. Ik moest zes onderzoeken beheren… en 36 nieuwe onderzoeken opzetten, met een team van topmanagers en adviseurs van McKinsey. Een droomklus! Die klus leidde later tot de oprichting van mijn eigen bedrijf Faxion waarin ik marktonderzoeken voor organisaties ging uitvoeren.

Mijn haat-liefde-verhouding

In mijn leven heb ik de haat-liefde-verhouding met doelen gehouden. Een doel is voor mij als een stip op de horizon: onmogelijk ver weg. Ik kan me er weinig bij voorstellen en daarom voel ik me er niet verbonden mee. Doelen stellen, naar targets toewerken, een helder plan maken: het is net alsof het voor mij maar gedeeltelijk werkt. Natuurlijk heb ik best eens een plan: zoals het schrijven van een boek. Maar zo’n plan voelt voor mij altijd meer als een experiment: iets dat ik wel eens wil uitproberen. Die houding geeft me de vrijheid om open te staan voor alles wat er onderweg gebeurt. Juist uit die houding ontstaat bij mij de magie.

Wat was mijn magie?

Als ik dan geen doelen stel, hoe werk ik dan wel? Want laten we eerlijk zijn: ik heb het nodige bereikt in mijn werkende leven en bedrijf. Wat is mijn magie? Het afgelopen jaar ben ik me gaan realiseren dat ik nooit werk met een stip op de horizon of doel dat me leidt. Ik heb iets anders: een kompas, dat bestaat uit mijn buikgevoel of intuïtie, dat me feilloos vertelt welke kant ik op moet. Zoals het gevoel van destijds, dat ik in die saaie baan moest stappen.

Of het gevoel vorige week dat ik bij die autodealer moest langs wandelen: waarna mijn droomauto kant en klaar in de showroom bleek te staan. De vorige dag ingeleverd door een klant, nog niet online gezet. Binnen een dag werd ik de eigenaar van de auto waar ik al jaren van droom, door mijn gevoel te volgen. (En natuurlijk ook door zacht te werken in een gezond bedrijf, waardoor ik die droomauto kan betalen.)

Vol aandacht in het hier en nu

Het is voor mij een essentieel inzicht: mijn magie zit niet in het bereiken van vooraf gestelde doelen, de stip op de horizon. Mijn magie ontstaat door vol aandacht aanwezig te zijn in het hier-en-nu. Door af te stemmen op mijn intuïtie, te luisteren naar mijn buikgevoel. En dan actie te nemen. Magie ontstaat zeker niet door maar wat rond te hangen, af te wachten en nooit iets te doen. Het ontstaat  niet door overal ‘een teken’ in te zien of met impulsief met alle winden mee te waaien. Maar het ontstaat ook niet door blind doelen te stellen en daar achteraan te hollen.

De doener in de overdrive

Ik ontdekte dat ik van nature erg actiegericht ben, een echte doener. Als ik dan ook nog eens doelen ga stellen, dan kom ik in de overdrive: ik ga rennen, hollen, vliegen en krijg oogkleppen op. Ik ga lange uren maken met teveel hard werken, waardoor ik niet meer luister naar mijn intuïtie. Ik ben zo hard aan het rennen naar die stip op de horizon, dat ik niet meer de tijd neem om op mijn kompas te kijken. Zodat ik uiteindelijk niets bereik. Voor mij is het daarom effectief om minder doelgericht te zijn. Wat meer te ontspannen en in de rust en stilte die dan ontstaat af te stemmen op mijn gevoel. Het gevoel dat me feilloos vertelt waar ik heen moet, of waar ik geen aandacht aan hoef te geven.

Daar waar de magie begint

Doelen stellen versus je interne kompas volgen lijken tegenover elkaar te staan, als zwart en wit. Gelukkig is het niet zo zwart-wit. Want de echte magie begint als je zwart en wit gaat mengen: dan ontstaan eindeloos veel tinten grijs, die allemaal een beetje zwart en een beetje wit in zich hebben.

Het gaat om de balans: een doel voor ogen hebben én je gevoel in het hier en nu volgen. Zo heb je een stip op de horizon en een kompas in je handen, waardoor je regelmatig uitkomt bij een heel andere stip aan een andere horizon; die veel mooier is dan je bij de start van je reis had kunnen bedenken. Een plek die je nooit had gevonden als je vanaf het begin star aan je doelen had vastgehouden.

Wat is jouw magie?

Wil jij groeien met je bedrijf, doelen realiseren, of mooie dingen laten ontstaan? Dan is het goed om je af te vragen: wat is mijn magie? Spiegel je niet aan de levenslessen van anderen (“Je moet een helder doel hebben in je carierre, anders bereik je nooit iets”), maar ga onderzoeken wat jouw magie is.

Vraag jezelf af: Hoe heb jij de beste projecten in je leven gerealiseerd? Wat werkt voor jou? Werk je met doelen, vanuit je intuïtie of gebruik je beiden? Werk je alleen of krijg je de beste ideeën in gesprek met anderen? Ben je een starter of een afmaker? Ga kijken naar je eigen succes en ontdek zo wat voor jou werkt. Dat is voor jou zacht werken: de meest effectieve manier waarop jij werkt. Zo kun je je eigen magie ontdekken én succesvol herhalen.

Ik denk nog vaak terug aan de woorden van die senior manager over het stellen van doelen. Ik zie weer zijn blik en hoor zijn stem: “Je moet een helder doel hebben in je carierre, anders bereik je nooit wat!” Wat ben ik het oneens met die les. Maar wat was zijn les belangrijk, om mij te helpen mijn eigen weg te ontdekken. Om te zien hoe ik mijn magie doe en wat voor mij zacht werken is. Welke lessen moet jij toepassen, of juist overboord gooien? Hoe zacht kun jij gaan werken?