“Als je niet aan het groeien bent, dan ben je aan het dood gaan”. Willem zegt het vol overtuiging. Dan legt hij het uit: “Dat hoorde ik laatst op een seminar van een Amerikaanse topcoach. Ik vond het zo inspirerend. Dat wil ik ook: ik wil ook groeien met mijn bedrijf!”

Willem is een slimme vent. Wars van hypes, praktisch, een harde werker. Toch heeft hij zich hier laten verleiden tot een foute gedachte. Sterker nog: het groei-virus waar Willem mee is besmet, kan fataal worden voor zijn bedrijf. Hoe kan dat? En wat is er aan de hand? Dat zal ik je uitleggen.

Er zijn tegenwoordig veel ondernemers zoals Willem: slimme harde werkers, die nooit uitgeleerd zijn. Ze lezen boeken, volgen seminars of luisteren naar podcasts van bekende goeroes. Natuurlijk kun je daar veel van opsteken en leren. Maar blijf alert. Want ook de goeroes met een volle zaal hebben het soms bij het verkeerde eind. Ook zij maken denkfouten. Bijvoorbeeld als het om groeien gaat.

Zo’n denkfout die je tegenwoordig vaak hoort is ‘als je niet aan het groeien bent, dan ben je aan het dood gaan’. Is dat wel waar? En sterker nog: kan die gedachte fataal zijn? 

De heerlijke lente-sprint

In de natuur om ons heen zien we volop groei. Het is de sprint in de lente, wanneer de bomen binnen een paar weken veranderen van kale skeletten naar takken vol groen blad. Dat gebeurt in de weken dat de zon kracht krijgt, de dagen langer zijn en alles heerlijk ruikt. Laten we eerlijk zijn: soms zouden we willen dat die lente-sprint altijd blijft.

Maar de natuur is onverbiddelijk. Na de lentesprint volgt de gestage rustige groei van de zomer, waarin alles bloeit en rijpt. Daarna komt de herfst, een tijd om te oogsten en blad los te laten. Vervolgens komt de winter, waarin de natuur in rust lijkt. Maar vergis je niet. In die winter wordt het losgelaten blad in de aarde omgezet in rijke compost. Dat is de voedinsgbodem voor de volgende lente-sprint.

Is er in de natuur dan geen plek van continue groei? Natuurlijk wel. Die continue groei vind je bijvoorbeeld bij de mestkuikens, die in een paar weken na hun geboorte worden vetgemest voor de slacht. Niet echt duurzame groei en geen lang en gelukkig leven.

De vier seizoenen in je bedrijf

Wat heeft dit nou met jou bedrijf te maken? Alles! In je bedrijf heb je namelijk ook seizoenen. Je kent vast de lente-sprint, waarin je vol enthousiasme met een nieuw idee aan de slag gaat dat in goede aarde valt en waarmee je snel nieuwe klanten en omzet krijgt. Maar dan. Hoe ga je dan verder?

Ondernemers zoals Willem zouden willen dat die lentesprint altijd aanhoudt. Je moet immers continu groeien, anders ga je toch dood? Maar wat nou als dat niet waar is? Hoe zou het zijn als duurzame groei in je bedrijf net zo gaat als in de natuur? Dan volgt er na de lentesprint een periode van gestage en langzame groei. Het is een periode waarin je stap voor stap rijpt en je groei rustig doorgaat. Niet met grote pieken, maar met een rustige en gestage aanwas van klanten en omzet.

Loslaten en vruchten plukken

Na die zomer volgt je herfst. Bijvoorbeeld omdat je ontdekt dat er veel concurrenten bij zijn gekomen, en je vaststelt dat je winstmarges zijn verandert in een verlies voor sommige van je producten. Dan kun je besluiten dat je met sommige van je producten gaat stoppen. Wat doe je dan? Je laat je blad los, de overbodige ballast die je niet meer van dienst is. En je plukt de vruchten: alles wat je hebt geleerd, of je koestert de nieuwe klanten die dit product je heeft opgeleverd.

De onmisbare winter-energie

Daarna ga je met je bedrijf de winter in. Je lanceert misschien wel even helemaal niets, geen nieuwe plannen, geen extra omzet, niet harder rennen. In die zakelijke winter neem je de tijd om je te bezinnen. Wat wil ik echt? Welke klanten zijn me het liefst? Waar wil ik meer van mijn aandacht aan geven? En wat wil ik niet meer doen? Na die winter, waarin je je terugtrekt in jezelf, voel je vaak als vanzelf dat het weer lente wordt. Je krijgt de kriebels, er ontstaat een nieuw plan, je lanceert een nieuw product. Dat slaat aan, waardoor je weer in die heerlijke onstuimige lente-groei beland.

Jarenlang blijven hangen in een koude winter

Zo wissel je de seizoenen af. In het leven en in je bedrijf. Snelle groei, gestaag rijpen, het plukken van je vruchten, en de introspectie van de winter. Het goede nieuws is trouwens dat de seizoenen in je bedrijf de kalender niet hoeven te volgen. Doe je het goed? Dan hoeft een business-winter misschien maar een maandje te duren. Maar daar staat ook een nadeel tegenover: volg je de seizoenen in je bedrijf niet goed? Dan kun je jarenlang in een koude winter blijven hangen, zonder dat je nog aan oogsten toe komt.

Sommige ondernemers negeren de groeiseizoenen in hun bedrijf. Ze willen altijd die lente-sprint, ze willen altijd meer. Ze rennen van lancering naar lancering, van klant naar klant. Ze nemen niet de tijd om gestaag te groeien, te oogsten, of op tijd blad los te laten. Dat zijn de ondernemers voor wie die groei-strategie fataal kan worden, omdat ze de afwisseling van de seizoenen niet herkenden.

Door je pootjes zakken, omdat je te hard groeit

Wil je alleen maar groeien? Dan loop je het risico dat de eerste de beste herfststorm fataal wordt voor je bedrijf. Je gaat dan failliet, brandt zelf op, krijgt een burn out, of je moet met je bedrijf stoppen. Niet omdat je niet hard genoeg werkte. Maar omdat je te hard werkte. Omdat je altijd wilde groeien. En juist dat veroorzaakt dat je duurzame groei niet op orde is. Je gaat groeien als een plofkip, die binnen een paar weken te harde groei door zijn pootjes zakt. Dat willen we niet. Niet op ons bord, niet in de supermarkt, en zeker niet in ons eigen bedrijf.

Duurzame groei doorstaat de stormen

Er is ook goed nieuws. Ga je wel werken volgens het ritme van de seizoenen in je bedrijf? Dan bouw je aan een duurzaam bedrijf. Een bedrijf dat de stormen van een stevige recessie-herfst kan weerstaan. Een bedrijf dat je bovendien een prachtige oogst oplevert, waar je jaar in jaar uit van kunt leven.

Willem lacht. Dan vertelt hij eerlijk: “Dat verhaal over groeien of doodgaan maakte me zo onrustig. Ik groei namelijk lang niet elke maand, en nu maakte ik me steeds ongerust dat mijn bedrijf aan het doodgaan was. Met jouw uitleg voelt mijn bedrijf plots helemaal anders. Ik ben inderdaad bezig met een herfst. Ik moet klanten loslaten, de vruchten plukken van onze samenwerking. Ik ben toe aan een winter: ik wil me herbezinnen op het volgend seizoen. Vaststellen met welke klanten ik nog verder wil, waar ik mee ga stoppen.” Zijn gezicht klaart op: “En ik hebt plots enorm veel zin in die herfst en winter. Het is precies wat mijn bedrijf nu nodig heeft!”

Als Willem is uitgepraat, wijs ik naar het skelet van een boom, met kale takken die afsteken tegen de heldere winterlucht. “Een boom in de winter, die is niet dood”, leg ik uit. “Die boom maakt zich klaar, voor een nieuwe lente-sprint!”