*Vind jij het woord ‘negerzoen’ gevoelig en beladen? Ik ook. Toch heb ik ervoor gekozen het woord te gebruiken in dit artikel. Lees het laatste deel van dit artikel, dan begrijp je waarom ik ervoor gekozen heb dit woord toch te gebruiken.

“Ellen, kom je ook?” Ik ben op de middelbare school en het is pauze. Ik hoor de stem van mijn vriendin achter me, maar wil nog niet naar haar luisteren. Nog even niet. In het gedrang voor de volle tafel strek ik mijn hand. Ik kan er nét bij, pak de glimmende donkerbruine negerzoen uit de doos en geef de conciërge achter de tafel een paar kwartjes, om daarna met een mond vol negerzoen naar mijn vriendin te wandelen.

In mijn tienerjaren was ik dol op een negerzoen. Mijn vriendin overigens niet, zij snapte niet waarom ik mijn geld er aan uitgaf. Dat gevoel was wederzijds: ik keek altijd met tegenzin naar haar roze koeken. Maar negerzoenen, die waren lekker. Ik kon er geen genoeg van krijgen. Tot die ene dag.

Tegen een paar jongens uit mijn klas had ik gebluft: “Wedden dat ik tien negerzoenen op kan? Jij betaalt ze!” Natuurlijk was er wel iemand die daar voor in. Dus ik ging negerzoenen eten. De eerste was heerlijk. De tweede ook. De derde werd al iets minder bijzonder. Bij negerzoen zes moest ik mijn best gaan doen. Negerzoen acht stond me ronduit tegen, maar ik at door en liet me niet kennen. De tien negerzoenen gingen op.

Ik had last gekregen van het negerzoen-syndroom: door een teveel stond het me voor de rest van mijn leven tegen.

Daarna heb ik nooit van mijn leven meer een negerzoen aangeraakt. Ik had last gekregen van het negerzoen-syndroom: door een teveel stond het me voor de rest van mijn leven tegen.

Hoe je passie verandert in aversie

Zo kan het gaan met een passie. Doe je er teveel van? Push je jezelf om door te gaan, terwijl alles in je voluit ‘nee’ schreeuwt? Dan kan een passie veranderen in een aversie.

Dit is wat ik bij veel ondernemers zie gebeuren als het om marketing gaat.

Zulke zelfstandigen willen graag meer klanten en willen daar ook wat voor doen: marketing. Dus gaan ze er meer van doen. En nog meer. En nog meer. Totdat ze zich volvreten aan marketing, om er daarna achter te komen dat het ze ronduit tegen is gaan staan. Ga je dan toch door, op wilskracht om jezelf niet te laten kennen? Dan kan je passie veranderen in een aversie.

De fout van Willem

Dat overkwam Willem* (*Niet zijn echte naam, wel echt gebeurd):
Willem is een enthousiaste zelfstandige, steengoed in het schrijven van teksten. Dat wilde hij anderen ook leren. Maar daarvoor moest hij meer klanten krijgen dan de paar grote bedrijven waar hij nu interim voor werkte. Hij ging zich verdiepen in online marketing. Hij leerde adverteren op Facebook, ging webinars geven voor honderden mensen. Die kochten vervolgens zijn programma. Vanaf de buitenkant zag het leven van Willem er succesvol uit: leuk gezin, prachtig inkomen, hij was volop online zichtbaar.

Maar achter de schermen knaagde het. Willem was niet meer gelukkig. Hij moést elke maand die dure campagnes op Facebook draaien, die hem tienduizenden euro’s kostten. Hij had een aantal assistenten in dienst die zijn hele online bedrijf draaiend hielden, voor die assistenten moest hij het inkomen verdienen. Daarvoor moest hij elke week weer steeds hetzelfde webinar geven. Willem werd er doodongelukkig van. Die energie sijpelde door in zijn bedrijf. Zijn advertenties kregen minder rendement, net zoals zijn webinars. Hij moest nog harder werken, nog meer marketing doen. Met steeds minder opbrengst en steeds meer tegenzin. Willem had zich volgevreten met marketing-methodes die hem nu tegenstonden. Hoe moest het verder?

Maak jij deze fout ook?

Zo kan het ook gaan met jouw bedrijf. Dat wat je een poosje geleden vol enthousiasme bent gestart, kan omslaan in iets dat je tegenstaat. Met negerzoenen is het dan makkelijk: die eet je niet meer voor de rest van je leven. Maar hoe doe je dat met je bedrijf? Hoe ga je om met een bedrijf dat je tegenstaat? Een bedrijf dat je inkomen geeft, waar je wellicht als kostwinner van afhankelijk bent. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je gezin?

Van aversie naar burnout en faillisement

Als je er niets aan doet, zal je aversie steeds groter worden. Je gaat merken dat je steeds meer in je bedrijf op wilskracht moet doen. Dat je je er steeds meer toe moet zetten. Dat die enthousiaste flow van een aantal jaren geleden er zelden meer is. Dat kan dramatisch aflopen: een burnout en faillissement liggen op de loer. Wat moet je dan doen? Doorploeteren? Of het roer omgooien?

Hoe pak je het anders aan?

Het antwoord is duidelijk: niet doorploeteren. Het moet anders. Maar hoe verander je een bedrijf, als je daar tegelijkertijd voor je inkomen van afhankelijk bent? Dat pak je als volgt aan:

1. Gebruik de buffertjes die je vergeten bent

In je bedrijf heb je wellicht een potje dat je kunt gebruiken als salaris, nu je even minder marketing doet. Maar denk ook aan andere buffertjes: bijvoorbeeld de talenten van jezelf waar je nu nog weinig mee doet. Denk aan tevreden klanten of ex-collega’s die je kunt benaderen. Of een bedrijfspand dat je ook anders kunt exploiteren. Of dat leuke idee voor een nieuw product, dat al jaren in je hoofd buitelt maar waar je steeds niet aan toekomt.

Vrijwel elke ondernemer heeft in de loop van de jaren buffertjes opgebouwd. Buffertjes die je over het hoofd ziet in de hectiek van alledag. Ga eens een inventarisatie van je buffertjes maken. Kijk niet alleen naar wat je niet hebt (geen werkplezier door je negerzoen-syndroom), maar kijk ook naar wat er wel is. Ga mijmeren: hoe kun je je buffertjes productiever maken? Hoe kun je er leuke dingen mee doen, die je plezier en geld opleveren?

2. Stop per direct met je energievreters

Eigenlijk is het heel eenvoudig: staan negerzoenen je tegen? Stop dan met negerzoenen eten. Ga niet tegen heug en meug door, op wilskracht. Daarmee wordt je tegenzin alleen maar groter, waardoor het je straks de rest van je leven niet meer smaakt. Dat is niet zo erg als het om negerzoenen gaat, maar wel als het gaat om je bedrijf. Stop daarom met wat je tegenstaat. En lees de volgende tip zorgvuldig door.

3. Luister naar jezelf en je lichaam

Je hebt niet zomaar een lichaam boordevol levensenergie. Die energie in je lichaam communiceert de hele dag met je. Het vertelt je dat je nodig moet eten of plassen of slapen. Maar het communiceert ook met je over andere dingen die je nodig hebt of kunt inzetten: passies, energie, dingen die bij je passen. Of dingen die niet meer bij je passen. Vertrouw op die energie, vertrouw op jezelf.

Ga eens een week lang goed voor jezelf bijhouden: wat geeft je energie? Wat kost je energie? Ga vervolgens je gedrag elke dag een piepklein beetje bijsturen: doe iets meer van de dingen die je energie geven. Stop met een paar dingen die je energie kosten. Daar hoef je niet voor de rest van je leven mee te stoppen, het is alleen maar voor nu.

Stop met jezelf overreden op wilskracht, stop met die laatste negerzoen, ga meer doen waar je echt zin in hebt. Dat klinkt makkelijk, maar in de praktijk is het doodeng en vraagt het veel moed om naar jezelf te luisteren (vooral de flinke harde werkers en doorzetters hebben hier steevast veel moeite mee).

4. Vind wat je energie geeft

Als negerzoenen je tegenstaan, zijn er altijd andere dingen die je nog wel lekker vindt. Zo is het ook in je bedrijf. Misschien ben je webinars zat, of adverteren op Facebook. Maar wat spreekt je nog wel aan? Hou je van bloggen? Of van mensen live ontmoeten? Ga je graag koffiedrinken met potentiële opdrachtgevers? Of ben je dol op een rondje bellen met ex-klanten? Het maakt niet uit wat jouw passie is: zoek hem op. Wellicht vertelt je piekerhoofd je nu ‘dat dit te eenvoudig is’ of ‘dat het zo makkelijk niet kan’. Laat dat hoofd lekker praten en volg je energie. Daar zit je echte wijsheid.

Deze tips helpen je gegarandeerd om je flow weer terug te vinden, een flow waarmee je bedrijf weer lekker gaat groeien. Maar pas dan op: er is nog een laatste allerbelangrijkste tip:

5. Doe het rustig aan

Ga je niet opnieuw volvreten met je hervonden passie, maar doe het rustig aan. Ga elke week een paar keer iets met je passie doen. Niet teveel, maar juist te weinig. Dat klinkt onlogisch. Waarom zou je als hardwerkende en ambitieuze ondernemer nou te weinig van iets doen? Heel eenvoudig: omdat jij dan lekker gretig blijft.

Je hebt met het negerzoen-syndroom geleerd dat een teveel zorgt voor aversie, opbranden en tegenzin. Dat kun je ook omgekeerd inzetten: ga net ietsje te weinig doen van die passie die je wel energie geeft. Zo blijf je hongerig, blijf je willen. En blijf je het moeiteloos jarenlang volhouden.

Je hebt met het negerzoen-syndroom geleerd dat een teveel zorgt voor aversie, opbranden en tegenzin. Dat kun je ook omgekeerd inzetten: ga net ietsje te weinig doen van die passie die je wel energie geeft. Zo blijf je hongerig, blijf je willen. En blijf je het moeiteloos jarenlang volhouden.

Zorg voor de allerbelangrijkste grondstof van je bedrijf: jij zelf

Volg je energie, doe het lekker rustig aan, en geniet van je mooie bedrijf. Als je het zo aanpakt, zul je zien dat je werkt aan de allerbelangrijkste grondstof van je bedrijf: jij zelf. Je verandert van een negerzoen-syndroom en marketing-ploeteraar in een ontspannen professional, die zichzelf weer terugvindt. Vanuit jezelf gaat je energie weer stromen, doe je de dingen die bij je passen. Het mooie is: dat is uiteindelijk de allerbeste marketing die je voor je bedrijf kunt doen. Met jouw energie trek je de mooiste dingen aan, als vanzelf. Daar kan geen Facebook-campagne van tienduizend euro tegenop!

Hoe Willem’s bedrijf weer ging bloeien

Willem ontdekte dat adverteren en webinars hem een negerzoen-syndroom hadden gegeven. Ze stonden hem inmiddels volkomen tegen. Wat hem nog wel energie gaf, dat was bloggen. Lekker schrijven over dingen die hij zag, die hem bezig hielden. Die ideeën delen met zijn volgers en fans. Hij merkte overigens dat die liefde wederzijds was: zijn volgers waren dol op zijn inspiratie-blogs. Van tijd tot tijd belden ze hem voor een traject, helemaal vanzelf, zonder dat hij pusherige marketing hoefde te doen.

Toen bedacht Willem: ik ga elke dag bloggen! Maar na een paar dagen hervond hij zichzelf. Elke dag bloggen? Dat was veel teveel! Zo zou hij binnen een paar weken een nieuw negerzoen-syndroom opbouwen, rond iets dat hij nu nog heerlijk vond. Hij schroefde zijn schrijfwerk terug: niet meer elke dag, maar slechts een paar dagen per week. Zijn vingers jeukten dan, zo gretig was hij op die dagen om te schrijven. Willem hervond de passie in zijn werk en zijn bedrijf. Vanuit die passie lanceerde hij een paar nieuwe producten. Heel eenvoudig, alleen voor zijn eigen fans. Die producten werden een instant-hit. Hij trok meer deelnemers dan hem vroeger was gelukt. Zonder dat hij er veel marketing voor hoefde te doen!

Herken jij het negerzoen-syndroom?

Hoe is het met jouw bedrijf? Herken jij het negerzoen-syndroom? Wat zijn de negerzoenen in jouw bedrijf geworden? De dingen die je met tegenzin doet, op pure wilskracht? En waar zit jouw passie nog wel? Hoe kun jij beter luisteren naar je eigen energie, zodat die energie de grote stuwkracht onder je bedrijf wordt?

NB: Kan het woord ‘negerzoen’ nog wel? Of past het verrassend goed bij foute marketing?

Een interessante sidenote: is het woord ‘negerzoen’ nog wel gepast, in deze tijd? Wikipedia vertelt er iets interessants over:

In 2005 drong de Stichting Eer en Herstel Betalingen Slachtoffers van Slavernij erop aan om de naam ‘negerzoen’ te veranderen.^[3]

Koekfabrikant Van der Breggen deed vervolgens onderzoek naar de gevoeligheid van het woord “negerzoen” en besloot zijn negerzoenen voortaan te verkopen als “Buys Zoenen”. De koekfabrikant stelt op zijn website: “Buys Zoenen zijn de opvolgers van onze alom bekende negerzoenen, die al 86 jaar populair zijn bij jong en oud. Na zorgvuldig markt-, merk-, en consumentenonderzoek vonden we het tijd de productnaam te moderniseren. Sommige mensen vinden het jammer dat de naam negerzoenen verdwijnt, omdat ze die al zo lang kennen. Er zijn echter ook mensen die minder enthousiast zijn over de benaming. Daar hebben we alle begrip voor. Buys Zoenen moeten zijn voor iedereen.”^[4][5]

Later meldde dagblad Trouw dat de rel rond de naamsverandering een actie van de marketingafdeling was.^[6] Met ’Buys zoenen’ zou meer te variëren zijn, met themazoenen, zoals de WK-zoen, de zomerzoen en de Valentijnszoen. Dat mensen zich nu minder gekwetst voelen is slechts een bijkomstigheid, zei de woordvoerder. De strategie werkte. De verkoop van de zoenen piekte rond de naamswijziging en de themazoenen zijn bestsellers.

Oef, wat een foute marketing-strategie: doen alsof je oprecht betrokken bent, maar dat misbruiken voor eigen gewin en zo even wat extra pr meepikken. Zo fout! Na mijn serie over marketing-verslaving vind ik deze marketing rond de naamsverandering een schoolvoorbeeld van foute marketing. Ik blijf het snoepgoed dat tot het aversie-syndroom leidde daarom lekker het ‘negerzoen-syndroom’ noemen; een naam die opeens opmerkelijk goed past bij een aversie tegen foute marketing.