Op de slaperige zondagmiddag blader ik door het groot sprookjesboek. Ik zie het verhaal van Holle-Bolle-Gijs, die nooit verzadigd was. “Hij kon schrokken, grote brokken. Een koe en een kalf, een heel paard half. Zeven tonnen bier en een kerk vol schapen. En nog kon die Gijs van de honger niet slapen”. Gijs staat model voor veel mensen en organisaties. Denk aan graaiende topmanagers of bankiers. Altijd willen ze meer. Meer omzet, meer geld of meer klanten. Maar mensen met het Holle-Bolle-Gijs-syndroom zijn onverzadigbaar. Ze hebben nooit genoeg. Zijn nooit tevreden. Maar dit is niet het enige probleem.

Het Cinderella-syndroom

Een paar bladzijden verder in het grote boek staat een heel ander sprookje, over Cinderella oftewel assepoester. Zij laat zich misbruiken als huissloof door haar stiefmoeder en twee stiefzussen. Dankzij de goede fee ontmoet ze uiteindelijk de prins van haar dromen en zo komt alles toch nog goed. Ook dit sprookje staat model voor veel mensen en organisaties, de lijders aan het Cinderella-syndroom. Ze sloven, werken keihard zonder dat ze daarvoor een goede beloning krijgen. Net als Assepoester komen ze niet voor zichzelf op. Ze zwoegen door, met een te laag inkomen en weinig rechten.Ze hopen dat er ooit een fee langskomt die hen zal redden.

De verhalen van Holle Bolle Gijs en Assepoester staan model voor twee foute manieren waarop mensen met geld omgaan. Aan de ene kant de onverzadigbare hebberds, aan de andere kant de sloofjes die niet voor zichzelf opkomen. In beiden zul je waarschijnlijk mensen herkennen, misschien wel jezelf…

Schaarste-denken is het fundament

Beide manieren van denken, zowel Assepoester als Holle Bolle Gijs, zijn gebaseerd op het schaarste-denken. Het denken dat alles eindig is, dat er ooit niet meer genoeg is. Gijs zorgt goed voor zichzelf en wil zich zoveel mogelijk toe-eigenen voordat alles op is. Assepoester zorgt alleen voor anderen, zij is bang om zichzelf teveel toe te eigenen, waardoor de ander tekort komt. Ook dit is gebaseerd op het idee dat er niet genoeg is voor iedereen. Het idee dat er een taart is die je in partjes moet verdelen. Hoe meer jij krijgt, hoe minder er voor de ander over blijft.

Van schaarste naar overvloed

Maar het kan ook anders. Want wat als er helemaal geen schaarste is? Als we niet hoeven te vechten om een partje van de taart, maar als we samen constructief aan de slag gaan, als we samen acht taarten bakken? Dan is er geen schaarste meer, maar is er voor iedereen genoeg. Meer dan genoeg. Als wij creatief zijn, samen problemen oplossen, oorlogen voorkomen, kiezen voor duurzame oplossingen, dan is schaarste helemaal niet nodig. Dan gaan we een toekomst van overvloed tegemoet.

Waar is het positieve sprookje?

Ik pak het sprookjesboek en blader verder. Zou er ook een positief sprookje zijn over omgaan met geld? Over eerlijk verdienen omdat je wat moois maakt waar je klanten blij mee zijn. Over een goed inkomen waar je van kunt genieten zonder dat je Holle Bolle Gijs wordt en zonder je schuldig te voelen. Over goed werk leveren, zonder dat je jezelf als sloof laat misbruiken. Over spaarzaam leven zonder gierigheid. Over geld uitgeven zonder fout consumentisme. Over gezonde en grenzeloze groei zonder gulzigheid.

Het is tijd voor nieuwe sprookjes

Waarom bestaan hier geen sprookjes over? Zijn er in ons groot verhalenboek alleen de twee foute extremen, maar geen voorbeeld van hoe het ook kan? Geen wonder dat we zo worstelen met geld, met ons inkomen, met onze economie. Waar zijn de voorbeelden over positief omgaan met waarde? Het wordt tijd voor nieuwe sprookjes, voor positieve verhalen over geld door ondernemers die goed geld verdienen. Goed voor zichzelf én goed voor hun klanten en de wereld. Dat is geen sprookje, maar een levensecht verhaal dat ik graag met jou wil schrijven!