Lees hier de andere artikelen in deze serie over ‘de beste boeken over geld’.
Een echte must-read in deze serie over ‘De beste boeken over geld’ is ‘Rijke pa, arme pa’ van Robert Kiyosaki. De kritische lezer zal misschien vinden dat dit boek te amerikaans is. Maar Kiyosaki heeft een aantal fijne geldlessen, die je op school niet zult leren, waarmee je veel handiger met je geld omgaat. Of je nou je leven lang werkt in een vaste baan, of een snelgroeiende ondernemer bent, dit boek is voor iedereen die meer over geld wil leren interessant.
Een rijke vader en een arme vader
De boeken van Kiyosaki, hij schreef een hele serie, zijn allemaal gebaseerd op de anecdotes waar hij in zijn titel naar verwijst: zijn rijke en zijn arme vader. Met zijn arme vader bedoelt hij zijn biologische vader. Een man met een academische opleiding en afgerond proefschrift met een baan als relatief goedbetaalde docent. De rijke vader is de pa van een vriendje, een man die nooit de middelbare school afrondde en een zakenimperium opbouwde.
Beide vaders werkten hard en waren succesvol in hun carriere, ze verdienden een behoorlijk inkomen. Toch had zijn academische biologische vader altijd financiële problemen, terwijl de vader van zijn vriendje één van de rijkste mannen op Hawaï zou worden. Beide mannen waren sterk, charismatisch en invloedrijk. Beiden gaven Kiyosaki als kind advies, maar de inhoud van hun adviezen verschilde sterk.
Je brein trainen om meer geld te maken
Juist omdat hun adviezen zo verschilden, ging Kiyosaki er over nadenken. Zo vertelde de ene vader hem ‘geld is de oorzaak van alle slechte dingen’, terwijl de andere vader zei ‘het gebrek aan geld is de oorzaak van alle slechte dingen’. De arme vader zei tegen zichzelf ‘dat kan ik me niet veroorloven’, terwijl de rijke vader zich afvroeg ‘hoe kan ik me dat veroorloven?
Door zulke vragen oefende de rijke vader zijn brein om oplossingen te verzinnen: ‘Mijn brein wordt elke dag sterker, omdat ik het train. Hoe sterker mijn brein, hoe meer geld ik kan verdienen.’ Voor de rijke vader was zeggen ‘dat je iets niet kunt veroorloven’ een teken van mentale luiheid. Kiyosaki signaleert: mijn arme vader zette zijn brein in de slaapstand zodra het ging om geld, mijn rijke vader trainde zijn geld-brein juist, waardoor de ene vader financieel gezien steeds zwakker werd en de ander steeds sterker.
De ene vader leerde hem een goed CV schrijven, zodat hij een baan zou vinden. De andere vader leerde hem goede business- en financiële plannen schrijven zodat hij banen kon creëeren in zijn eigen bedrijven. Een mooi credo van rijke vader was: ‘Ik werk niet voor het geld. Mijn geld werkt voor mij.’
Werken aan je eigen geld-educatie
Volgens Kiyosaki is geld een vorm van macht, maar nog veel belangrijker dan geld is je geld-opleiding. Geld komt en gaat, maar als je opgeleid bent in hoe geld werkt, dan krijg jij de macht over je geld en gaat geld je welvaart opleveren. Daarbij is ondernemerschap, oftewel zelf dingen willen neerzetten met je geld, een belangrijk onderwerp. Hij laat zijn rijke pa zeggen: ‘Als het om geld gaat, spelen de meeste mensen op safe, ze willen zich veilig voelen. Dat betekent dat ze zich laten leiden door hun angst. Maar ze laten zich niet leiden door hun passie. Als je echt iets wilt leren, vraagt dat energie, passie en een brandend verlangen.
Angst, begeerte en geld
Bij Kiyosaki draait alles om een belangrijke wens: ontsnap aan de rat-race. Daarmee bedoelt hij de eindeloze cyclus van geld verdienen, dromen over wat je van dat geld kunt kopen, je geld spenderen, en weer opnieuw moeten werken om geld te verdienen. Aan de basis van deze ratrace ligt de angst om niet veilig te zijn. Ga je werken voor het geld dan blijf je je angst voeden, waarmee geld je emoties, leven en ziel gaat beheersen. Een andere voedingsbodem voor de ratrace is je verlangen of begeerte, omdat je denkt dat je met geld plezier kunt kopen. Maar het plezier dat geld je brengt is van korte duur, je verlangt steeds naar meer. Ook rijke mensen overkomt dit, ook zij zijn vaak gevangen in hun angst of verlangen.
Aan de ratrace ontsnappen
Je ontsnapt aan de ratrace, door niet te leven vanuit angst als het gaat om geld, maar door te leren over de kracht van geld. Daarbij gaat het niet om budgeteren of boekhouden. Het gaat er om dat je je eigen emoties van angst en verlangen observeert en inzet voor je eigen voordeel, in plaats van dat die emoties je leven regeren.
Een belangrijk advies in al het werk van Kiyosaki is: werk niet voor geld, of doe dat zo kort mogelijk. Ontsnap aan de ratrace door kansen te leren zien, en leidt jezelf hierin op. Veel mensen zien zulke kansen niet, omdat ze werken voor het geld en gedreven worden door angst en hebzucht. Daardoor zijn ze verblind en missen ze kansen.
Laat jij je emoties voor je werken, in plaats van dat ze je regeren, dan zie je kansen wel. Leuk in het boek zijn de anecdotes, zoals wanneer Kiyosaki vertelt hoe hij, met een vriendje, als kind een strip-bibliotheek start van onverkochte strips uit de supermarkt waar hij werkt. Voor dat baantje in de supermarkt krijgt hij overigens geen salaris; zijn rijke pa geeft hem dat baantje om te leren kansen te zien.
Waarom de rijken steeds rijker worden en de armen arm blijven…
Een interessante visie van Kiyosaki is dat de rijken steeds rijker worden, en arme mensen blijven worstelen met geld omdat je omgaan met geld niet op school leert, maar van huis uit meekrijgt. Of niet. Dat verklaart dat kinderen van arme ouders, ook met een prima opleiding, toch relatief arm kunnen blijven.
Het essentiële verschil tussen bezittingen en verplichtingen
Een ander belangrijke les in de boeken van Kiyosaki is: leer het verschil zien tussen bezittingen en verplichtingen. Het verschil tussen de twee is dat een verplichting je geld kost, en bezit je geld oplevert. Hierbij is je eigen koophuis dus géén bezit, maar een verplichting. Wil je rijk worden? Dan investeer je geld in bezittingen: dingen die je geld opleveren. Dat zijn bijvoorbeeld: aandelen of die extra garagebox die je kunt verhuren. Verhuizen naar een groter huis? Dat ziet Kiyosaki niet als een investering, maar als extra consumeren waardoor je blijft hangen in de ratrace. Koop je echter een huis om te verhuren, dan is dat huis wel een bezit en geen verplichting.
Hoe jij omgaat met je geld, wordt bepaald door je cash-flow oftewel in goed Nederlands: je geld-stromen. Veel mensen worstelen met geld, omdat ze hun eigen geld-stromen niet doorzien. Ze blijven hangen in emotionele uitgaven vanuit angst of begeerte en geven geen geld uit aan het opbouwen van duurzame bezittingen. Daardoor blijf je hangen in de ratrace.
Wat kun je met de ideeën van Kiyosaki?
De ideeën van Kiyosaki klinken eenvoudig, en feitelijk zijn ze dat ook. Toch zijn ze interessant, omdat ze tegen een aantal gangbare opvattingen ingaan (zoals de misvatting dat je eigen koophuis een investering is). Ik vond het razend interessant om zijn boeken en visie op geld te lezen en heb er veel van geleerd.
Wel is het allemaal een beetje Amerikaans. Zo kun je naar duurbetaalde seminars waar Rich-dad-experts je vertellen waar je wel of niet in kunt beleggen. Dat geeft je het gevoel dat het business-model van Kiyosaki niet alleen is gebaseerd op passieve inkomsten uit investeringen, maar dat jij als seminar-bezoeker ook zijn businessmodel bént. Is dat erg? Natuurlijk niet. Zijn ideeën blijven interessant en hoeveel je daarin wilt investeren bepaal je zelf.
Goed aan de aanpak van Kiyosaki vind ik zijn visie op bezittingen versus verplichtingen en het besef dat een eigen huis eigenlijk een verplichting is. Ook vind ik het fantastisch hoe hij aangeeft dat je zelf moet zorgen voor je financiële educatie, als je dat niet thuis of op school hebt geleerd. Zijn hele mindset over reflecteren op je geld-emoties, bewustzijn verkrijgen over je geld-stromen en zelf bewuste keuzes maken is krachtig. Het zette mij aan het denken over de opvoeding van mijn eigen jongens: welke geld-waarden wil ik hen meegeven? Hoe kan ik hen stimuleren om al jong verstandige geldkeuzes te maken?
De kapper kan het. Dus jij ook!
Tot slot de grote vraag: past deze investerings-gerichte benadering wel in ons nuchtere Nederland? Daarvoor heb ik, net als in het vorige artikel, een mooie anecdote.
Bij ons in de buurt zit een eenvoudige kapper in een kleine kapsalon. Kapper J knipt er zelf, aangevuld met een paar stagiairs of weekeindkrachten. Als business coach kun je denken ‘dat is hard werken, je uurtjes omruilen voor knipbeurten’. Totdat ik laatst bij J in de kappersstoel zat en iets verrassends ontdekte over zijn geldstromen.
Er kwam een oudere man binnen, die vroeg wanneer J tijd had. Hij zag dat hij J druk stond te knippen en zei: ‘Dan bellen we vanmiddag wel even’.
Ik vroeg wie de man was, ‘familie ofzo?,
J schudde zijn hoofd. ‘Nee, hij is ondernemer. Die meneer had een sigarenzaak hier in de regio maar is ook gaan investeren in panden. Eerst iets kleins aankopen, dat verhuren. Toen iets groters. Nu heeft hij een heleboel vastgoed.’
Ik was stomverbaasd. ‘Waarom moet jij dan met hem bellen?’
J begon te glimmen. ‘Hij leert mij hoe ik dat moet doen. Ik heb met zijn tips een appartement aangekocht dat ik verhuur. Nu ben ik bezig met een groter project.’
De rest van de knipbeurt vertelde J over het belang van vastgoed op een mooie locatie: ‘Ik heb teveel naar de prijs gekeken bij mijn eerste aankoop, dat ga ik bij mijn volgende project beter doen!’ Hij vertelde hoe hij de financiering regelt, en wat er zoal bij komt kijken.
Dus, is de aanpak van Kiyosaki te Amerikaans? Welnee! Als een gewone Nederlanse kapper het kan, dan kun jij het ook. Als je bereid bent om te gaan leren over het verschil tussen verplichtingen en bezittingen, als je je geld-emoties gaat doorzien, je geld voor je wilt laten werken, en zelf je hersenen laat werken om slim met je geld om te gaan. Ga je dat doen? Dan kun jij ook volop financiële rijkdom en vrijheid opbouwen.
Veel mensen staan er niet voor open
Wat ik regelmatig merk: mensen met wie ik op borrels of feestjes over de ideeën van Kiyosaki praat, staan er meestal niet voor open. Een uitzondering hierop zijn de ondernemers die ik coach, zij vinden zijn ideeën razend interessant en willen er meer van weten.
De ideeën van Kiyosaki zijn wellicht anders dan je docenten of ouders je hebben geleerd. Bovendien leert Kiyosaki je dat klagen over te weinig geld, of slachtoffergedrag, niet helpt. Omgaan met geld? Dat moet je zelf leren. Door minder angstig en hebberig te zijn, door verstandig met je emoties om te gaan, door te bouwen aan bezit en niet teveel te consumeren. Dat is natuurlijk niet de boodschap die iedereen wil horen.
Ben je bereid om kritisch over geld na te denken en inventief te kijken naar manieren om je geld voor je te laten werken? Kun je het kaf van het koren scheiden? (Want ja, dat snelle geld uit crypto’s is natuurlijk niet ‘je geld voor je laten werken’. Dat is pure speculatie.) Hoe pak je het dan wel slim aan? Daar gaan alle boeken van Kiyosaki over en ik raad je aan om er eens eentje te lezen. Ze zijn de moeite waard.
In de zaak-van-serie schreef ik het boek ‘Een zaak van geld’, waarin de hoofpersonen in een toegankelijk verhaal van alles ontdekken over hun geld en mindset. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met opdrachten, waarmee je zelf direct aan de slag kunt.
Klik hier om gratis de eerste hoofdstukken te lezen van het boek ‘Een zaak van geld’.
