Je kent het wel: van die rare kleine dingen. Dingen die anders zijn. Die niet passen bij hoe het ‘hoort’ te gaan. Zulke dingen kunnen soms grote gevolgen hebben. Ook in je werk.

Een dramatisch voorbeeld is Balavignus, een joodse arts die in Straatsburg leefde rond 1348. Het jaar ervoor, 1347 dook de beruchte zwarte dood oftewel de pest voor het eerst op in Europa, in Sicilië. Via havensteden als Genua en Marseille verspreide de ziekte zich snel, om in 1348 onder meer in Parijs, Engeland, de Nederlanden en Duitsland huis te houden.

Maar in Straatsburg was er wat vreemds aan de hand.

Ook in Straatsburg brak de pest uit. Vele mensen gingen dood. Bijna in de hele stad. Maar niet overal. Er was één wijk, waar veel minder doden vielen. In de joodse wijk werd namelijk slechts 5% van de bewoners ziek. Hoe kwam dat? Door Balavignus. Deze arts gaf namelijk de opdracht om de Joodse wijk schoon te maken en het afval te verbranden, conform reinigingswetten van de Hebreeuwse bijbel. Een maatregel die fantastisch preventief bleek te werken tegen de zwarte dood.

Wat gebeurde er vervolgens? Werd Balavignus geëerd als een held? Werd zijn aanpak overal overgenomen? Helaas liep het anders. Wat er in Straatsburg gebeurde, leidde tot drie grote drama’s.

De drama’s van Straatsburg

Natuurlijk vroeg iedereen zich af wat er in de Joodse wijk aan de hand was. Waarom gingen er overal mensen dood, behalve daar? De conclusie die werd getrokken was noodlottig. Zoals vaker gebeurt bij rampen, ging men op zoek naar schuldigen. Zo ook in Straatsburg. De joden werden aangeklaagd voor het vergiftigen van waterputten, bronnen en voeding. Balavignus werd opgepakt en verklaarde onder foltering dat hij schuldig was. Waarna de gehele Joodse bevolking van Straatsburg werd uitgemoord. Een drama.

Maar dat was nog niet alles. De uitbraak van de pest leidde tot een uitbarsting van jodenvervolging over heel Europa. In steden als Bazel, Frankfurt, Straatsburg en Keulen werd de totale Joodse bevolking uitgemoord. Een volgend drama. Bovendien laaiden Jodenvervolgingen nog eeuwenlang op in Europa, wat tot in de twintigste eeuw tot volgende drama’s leidde.

Daarnaast leidde dit alles tot een derde drama: de pest bleef namelijk huishouden in Europa en maakte ook nog eens miljoenen doden. Eeuwenlang. Zonder dat iemand wist wat te doen tegen de beruchte ziekte.

Een drama met een belangrijke les

Wat er in 1348 in Straatsburg is gebeurd is een drama. En het is interessant. Want het laat zien hoe het anders had gekund. Waren er stadsbestuurders geweest met een open mind, dan hadden zij onderzoek kunnen doen in de Joodse wijk: wat gebeurt daar anders? De aanpak had gekopieerd kunnen worden naar andere wijken, om te ontdekken dat ook in christelijke wijken het verbranden van afval de pestepidemie had verminderd. Zo’n aanpak had kunnen leiden tot veel minder pestdoden. In Straatsburg én in de rest van Europa. Het had kunnen leiden tot een vruchtbare samenwerking tussen religies. Tot samen onderzoek doen naar wat werkt.

Helaas was Straatsburg in 1348 daar niet klaar voor.

Welke rare dingen kun jij opmerken?

Maar hoe gaat het vandaag de dag? Hoe gaat het in jouw werk? Wat zijn de dingen die ‘raar’ zijn in jouw werk? De afwijkingen, de bijzondere dingen? Ben jij klaar voor samenwerking met onverwachtse groepen? Met mensen die raar of anders zijn; in jouw wijk? In jouw stad? Waar kom jij dingen tegen die anders lopen dan je zou denken? Welke vragen kun je daar over stellen? Wat kun jij daar van leren?

Kleine dingen kunnen grote gevolgen hebben. Kunnen de loop van de geschiedenis een dramatische wending geven. Welke kleine dingetjes in jouw werk ga jij vandaag opmerken?

Doe je mee met deze slimme mastermind? Een jaar lang aan de slag in een kleine groep slimme zelfstandigen, aangevuld met één-op-één advies bij jouw bedrijf. Inschrijven kan nog tot en met eind mei. Hier lees je er alles over.